N. Fırat Aydınlanma düşüncesinin 18. yüzyıldaki temsilcileri ansiklopedistler*, gerek Berkeley idealizmine karşı, gerekse de birçok alanda dinsel ideolojilere karşı, bilimsel bilginin üstünlüğünü kanıtlama uğraşındaydılar. Bu mücadele sürecinin kazananı olarak Aydınlanma düşüncesinin, dinsel ideolojiler karşısındaki zaferi, burjuva devrimlerini muştuluyordu. 1848 devrimleri ile beraber proletaryanın, Avrupada eş zamanlı olarak tarih sahnesine çıkışı, Aydınlanma ile dinsel ideolojiler...